Με την σκωληκοειδοστομία κατά MALONE (Malone Antegrade Continence Enema), οι ασθενείς που χρειάζονται καθημερινούς υποκλυσμούς έχουν τη δυνατότητα να χορηγούν το ένεμα από τη σκωληκοειδοστομία αντί του πρωκτού.

Απευθύνεται επομένως σε παιδιά που υποφέρουν από βαριά δυσκοιλιότητα ή ακράτεια κοπράνων και συμμετέχουν σε Πρόγραμμα διαχείρισης των κενώσεων του εντέρου.

Όπως γίνεται κατανοητό, η επέμβαση Malone δεν αποτελεί τη θεραπεία της ακράτειας κοπράνων ή της δυσκοιλιότητας. Αν δεν μπορούν να ελεγχθούν οι κενώσεις μέσω των υποκλυσμών και όλων των άλλων παραγόντων, με αποτέλεσμα ο ασθενής να έχει βαριά δυσκοιλιότητα ή ακράτεια κοπράνων, μπορούν να αντικατασταθούν οι δυσάρεστοι υποκλυσμοί από το ορθό με τη χορήγηση ενέματος από τη σκωληκοειδοστομία. Επίσης, καθώς οι ασθενείς μπορούν να εκπαιδευτούν και να καθετηριάζουν μόνοι τους τη σκωληκοειδοστομία, συμβάλλει στην ανεξαρτητοποίησή τους από τη φροντίδα τρίτων για τη χορήγηση υποκλυσμών και τελικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Η ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Βασίζεται στη δημιουργία ενός καναλιού για την επικοινωνία μεταξύ του πρόσθιου κοιλιακού τοιχώματος και του παχέος εντέρου. Έτσι, μπορεί να τοποθετείται μέσω αυτού ένας καθετήρας για τη χορήγηση του ενέματος, αδειάζοντας το περιεχόμενο του εντέρου ορθόδρομα, δηλαδή από το τυφλό προς το ορθό.

Για τη δημιουργία αυτού του καναλιού χρησιμοποιείται η σκωληκοειδής απόφυση. Το άκρο της διανοίγεται και εκβάλλει στην επιφάνεια του δέρματος, συνήθως στον ομφαλό ή στο κάτω δεξί τεταρτημόριο της κοιλιάς, αφού έχει προηγηθεί η δημιουργία βαλβιδικού μηχανισμού στη βάση της, για την αποφυγή εκροής εντερικού περιεχομένου από τη σκωληκοειδοστομία.

Εάν η σκωληκοειδής απόφυση έχει ήδη αφαιρεθεί ή χρησιμοποιηθεί σε άλλη επέμβαση (πχ Mitrofanoff) μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντ’ αυτής τμήμα λεπτού εντέρου για τη δημιουργία του καναλιού (κατά Yang-Monti). Επίσης, κατά μια άλλη τεχνική, μπορεί να χρησιμοποιηθεί τμήμα του παχέος εντέρου στην περιοχή του τυφλού. Δημιουργείται ένας αιματούμενος κρημνός του τυφλού, ο οποίος σωληνοποιείται και χρησιμοποιείται στη συνέχεια δίκην «νεοσκωληκοειδούς».

ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ – ΟΔΗΓΙΕΣ

Όταν ο ασθενής αρχίσει ελεύθερη δίαιτα, θα χορηγηθεί το πρώτο ένεμα από τον καθετήρα που διεγχειρητικά έχει τοποθετηθεί δια του ομφαλού και καταλήγει στο τυφλό. Το ένεμα μπορεί να χορηγείται, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ασθενή, μία ή δύο φορές την ημέρα. Μόλις η κατάσταση του ασθενούς το επιτρέψει και έχει εξοικειωθεί με τη χρήση του καθετήρα για τη χορήγηση ενέματος, δίνεται εξιτήριο. Ο καθετήρας θα παραμείνει στη θέση του για 1 μήνα μετά την επέμβαση και θα αφαιρεθεί από τους θεράποντες ιατρούς. Στη συνέχεια, θα δοθούν οδηγίες για τον καθετηριασμό στο σπίτι και τη χορήγηση ενέματος.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ – ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Το βασικό πλεονέκτημα είναι η αντικατάσταση των δυσάρεστων υποκλυσμών από το ορθό, οι  οποίοι καθώς ο ασθενής μεγαλώνει γίνονται όλο και λιγότερο ανεκτοί. Στόχος της επέμβασης επίσης είναι η ανεξαρτησία του ασθενούς στην κατάλληλη ηλικία: με σχετική εκπαίδευση να μπορεί να καθετηριάζει μόνος του τη σκωληκοειδοστομία και να χορηγεί το ένεμα.

Επίσης, η επέμβαση, ειδικά όταν η σκωληκοειδοστομία γίνεται δια του ομφαλού, έχει πολύ καλό αισθητικό αποτέλεσμα και επιτρέπει τη βελτίωση της αυτοπεποίθησης του ασθενούς για την κοινωνικοποίησή του και τελικά της ποιότητας ζωής του.

Ένα ακόμη πλεονέκτημα της μεθόδου είναι επίσης η ευκολία αναστρεψιμότητάς της: δεν πρόκειται περί ακρωτηριαστικής ούτε μείζονος επέμβασης, όπως πχ η κολοστομία. Αυτό, με βάση πρόσφατη μελέτη όπου έγινε κατάργηση της σκωληκοειδοστομίας σε ασθενείς χειρουργημένους για ορθοπρωκτικές ανωμαλίες αφού ανέπτυξαν μετά από χρόνια αυθόρμητες και περιοδικές εντερικές κινήσεις, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό.

Τα ποσοστά επιτυχίας της επέμβασης βιβλιογραφικά κυμαίνονται άνω του 80% και οι επιλοκές της (στένωση, διαρροή, πρόπτωση, κοκκίωμα, δυσκολία καθετηριασμού) είναι διαχειρίσιμες.