Η παιδοχειρουργική είναι ειδικότητα της Ιατρικής η οποία ασχολείται με τις χειρουργικές παθήσεις της νεογνικής, βρεφικής, παιδικής και εφηβικής ηλικίας.

Η παιδοχειρουργική  αναπτύχθηκε σημαντικά από τα μέσα του 20ου αιώνα, με την εφαρμογή νέων τεχνικών αναισθησίας και καλύτερης οργάνωσης των παιδιατρικών νοσοκομείων. Η βαθύτερη κατανόηση της παθολογικής ανατομικής και παθοφυσιολογίας των παθήσεων των παιδιών, η ακριβέστερη διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση, είχε σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερο ποσοστό ίασης και καλύτερη ποιότητα ζωής, ιδιαίτερα για τις δύσκολες συγγενείς χειρουργικές παθήσεις της νεογνικής και βρεφικής ηλικίας. Συγχρόνως η εκπαίδευση των παιδοχειρουργών ώστε να χειρουργούν σε μικρά πεδία, με μεγάλες μεγεθύνσεις και αναίμακτα, δηλαδή με τη μικρότερη δυνατή βλάβη των ιστών, είχε σαν αποτέλεσμα  τη μείωση των διεγχειρητικών και μετεγχειρητικών επιπλοκών και την καλύτερη έκβαση των νοσημάτων αυτών.

Σήμερα η παιδοχειρουργική ασχολείται με Χειρουργικές παθήσεις νεογνών, βρεφών, παιδιών και εφήβων, που αφορούν το πεπτικό, αναπνευστικό, ουροποιητικό και γεννητικό σύστημα, εντοπίζονται στο θώρακα, την κοιλιά, τα μαλακά μόρια, τον τράχηλο, την ορθοπρωκτική χώρα και τα έξω γεννητικά όργανα. Είναι δε κυρίως συγγενείς ή επίκτητες ανωμαλίες, ανατομικές ή λειτουργικές, φλεγμονώδεις παθήσεις, νεοπλάσματα, τραύματα και εγκαύματα. Επίσης οι μεταμοσχεύσεις νεφρών, ήπατος και εντέρου διενεργούνται από εξειδικευμένους παιδοχειρουργούς σε ειδικά κέντρα.

Σημαντικός είναι ο ρόλος του παιδοχειρουργού στην ομάδα προγεννητικής διάγνωσης, καθ’ όσο θα καθορίσει την αντιμετώπιση μιας χειρουργικής πάθησης, μετά τη γέννηση του νεογνού, πληροφορώντας τους γονείς για την προεγχειρητική και μετεγχειρητική περίοδο, αλλά και για τη μετέπειτα πορεία του παιδιού τους, στη ζωή του.

Πολλοί παιδοχειρουργοί συμμετέχουν σε προγράμματα πρόληψης ατυχημάτων στις κοινότητές τους που αποσκοπούν στον περιορισμό των τραυματικών κακώσεων στα παιδιά.

Ο παιδοχειρουργός συνεργάζεται στενά εκτός του παιδιάτρου και με πολλές ειδικότητες της παιδιατρικής όπως παιδοενδοκρινολόγο, παιδοκαρδιολόγο, παιδοπνευμονολόγο, παιδονευρολόγο, παιδοορθοπεδικό, παιδοογκολόγο, παιδονεφρολόγο, παιδοακτινολόγο, παθολογοανατόμο, παιδοψυχολόγο, φυσικοθεραπευτή για την πληρέστερη διαγνωστική προσέγγιση της νόσου ή τη συνδυασμένη θεραπεία.

Πολύ σημαντική είναι η συνεργασία με το νεογνολόγο και το εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό στη μονάδα εντατικής νοσηλείας   νεογνών, μιας και τα πρόωρα νεογνά έχουν ανάγκη μεγάλης φροντίδας, λόγω της μειωμένης ενδομήτριας ανάπτυξης, του μικρού βάρους γέννησης, των συγγενών ανωμαλιών που πιθανόν φέρουν, της αναπνευστικής ανωριμότητας και του κινδύνου των λοιμώξεων.

Ο παιδοχειρουργός είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος απέναντι στη μεγάλη ψυχική καταπόνηση των μικρών ασθενών και των οικογενειών τους, την κοινωνική δυσκολία που τυχόν αντιμετωπίζουν, αλλά και στην αδυναμία των ευπαθών ομάδων.

Η ανάπτυξη της ενδοσκοπικής χειρουργικής την τελευταία δεκαετία στα παιδιά και γενικότερα η τάση της ελάχιστης θεραπευτικής παρέμβασης (minimal invasive treatment), οδήγησε σε ακόμα μεγαλύτερη βελτίωση των επιπλοκών και την καλύτερη έκβαση σημαντικού αριθμού νοσημάτων.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν προτάσεις για τη διόρθωση συγγενών παθήσεων κατά την εμβρυϊκή ζωή. Αν και η εμπειρία είναι ακόμη μικρή, τα αποτελέσματα των μελετών είναι αξιοπρόσεκτα.

Με την εξέλιξη της αναισθησίας της αναλγησίας και των εγχειρητικών τεχνικών, έχει περιορισθεί ο χρόνος νοσηλείας (day clinic) σε μεγάλο αριθμό επεμβάσεων της παιδοχειρουργικής. Με αυτό τον τρόπο τα τελευταία χρόνια έχει επιτευχθεί ταχύτερη ανάρρωση, μείωση των λοιμώξεων, λιγότερος φόβος στα παιδιά, μικρότερη διαταραχή της οικογενειακής ζωής, λιγότερη επιβάρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού και ελάττωση της δυσφορίας των μεγάλων αναμονών.

Η παιδοχειρουργική δεν είναι μια υποειδικότητα της χειρουργικής αλλά μια χειρουργική ειδικότητα της Ιατρικής, η οποία έχει την ανάγκη αυτόνομης ανάπτυξης.

Τα παιδιά δεν είναι μικροί ενήλικες. Είναι αναπτυσσόμενοι οργανισμοί και ανατομικά μεταβαλλόμενοι, έχουν ιδιαιτερότητες όσον αφορά τις χειρουργικές παθήσεις, σε σχέση με τους ενήλικες και χρειάζονται εξειδικευμένη χειρουργική αντιμετώπιση.