ΦΙΜΩΣΗ ΜΕΡΙΚΗ

Η μερική ή φυσιολογική φίμωση (partial or physiological phimosis) ή στενή ακροποσθία ή δακτύλιος ακροποσθίας είναι αδυναμία αποκάλυψης της βαλάνου και οφείλεται στην ύπαρξη ενός ινώδους δακτυλίου του χείλους της ακροποσθίας. Ο στενός αυτός δακτύλιος συνήθως διευρύνεται μέχρι την ηλικία των 5-7 χρόνων ή σπανιότερα και μέχρι την εφηβεία.

Στη νεογνική και βρεφική ηλικία, η αδυναμία αποκάλυψης της βαλάνου είναι κατάσταση φυσιολογική και οφείλεται συνήθως σε βαλανοποσθικές συμφύσεις ή σε μερική ή φυσιολογική φίμωση. Με την πάροδο της ηλικίας η ακροποσθία διευρύνεται και η αποκάλυψη της βαλάνου είναι ευχερής.

Πρέπει, δηλαδή, να γίνει κατανοητό, ότι η μερική φίμωση δεν χρειάζεται διάνοιξη πριν την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας, παρά μόνο όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις.

Στους ασθενείς που διατηρούν στενή ακροποσθία, ανεξαρτήτως αιτιολογίας, με την έναρξη της εφηβείας ( ηλικία των 10 χρόνων) πρέπει να γίνεται διάνοιξη της ακροποσθίας, ώστε να είναι ευχερής η αποκάλυψη της βαλάνου. Ο λόγος είναι αφενός η δυσκολία (πόνος) που θα αντιμετωπίσουν κατά τον αυνανισμό και τη σεξουαλική επαφή και αφετέρου ο κίνδυνος δημιουργίας ολικής φίμωσης εξαιτίας τραυματισμών τριβής (ουλώδης στένωση ακροποσθίας).

Οι ενδείξεις για αποκατάσταση της μερικής φίμωσης, με διάνοιξη της ακροποσθίας και αποκάλυψης της βαλάνου πριν την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας σε οποιαδήποτε ηλικία είναι η βαλανοποσθίτιδα, η διάταση της ακροποσθίας κατά την ούρηση (ballooning), η ουρολοίμωξη χωρίς άλλη αιτία, η παραφίμωση και τοπικά ενοχλήματα από συγκέντρωση κυττάρων που αποπίπτουν.

Όταν η διάνοιξη της κλειστής ακροποσθίας κριθεί απαραίτητη από τον παιδοχειρουργό και εφόσον υπάρχουν οι προαναφερθείσες ενδείξεις, θα πρέπει αρχικά να εφαρμοσθεί τοπική θεραπεία με κορτικοστεροειδή και λύση των βαλανοποσθικών συμφύσεων. Το ποσοστό αποκατάστασης με την τοπική εφαρμογή στεροειδών φθάνει μέχρι το 90%. Σε περίπτωση μη αποκατάστασης η λύση είναι η εγχείρηση με επιλογή της συντηρητικότερης τεχνικής (πλαστική της ακροποσθίας, ημιπεριτομή) ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς, με σκοπό τη διατήρηση της ακροποσθίας που τόσο σημαντικό ρόλο παίζει  στην προστασία της βαλάνου και τη σεξουαλική επαφή.

ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΣΘΙΑΣ
Η ακροποσθία παίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία της βαλάνου και γενικότερα του ουρογεννητικού συστήματος και συγχρόνως συμμετέχει στη λειτουργία της σεξουαλικής επαφής.
– Καλύπτει τη βάλανο του πέους προστατεύοντάς την από τριβή, ξήρανση και τραυματισμό.
– Το υγρό που καλύπτει το βλεννογόνο της ακροποσθίας, ενυδατώνοντας τη βάλανο, εμποδίζει την κερατινοποίησή της και προστατεύει τη νεύρωσή της. Τα συστατικά του υγρού αυτού έχουν αντιμικροβιακή και αντι-ιική δράση.
– Τα κύτταρα του Langerhans που περιέχονται στην ακροποσθία φαίνεται ότι μπορούν να
παρέχουν αντίσταση στο HIV και σε λοιμώξεις της ουρογεννητικής οδού.
– Προστατεύει το έξω στόμιο της ουρήθρας από στένωση.
– Προστατεύει τη βάλανο από τριβή και πόνο κατά τη συνουσία.
– Διευκολύνει την κίνηση του πέους κατά τη σεξουαλική επαφή.
– Συμμετέχει στην ερωτική διέγερση μέσω των φερορμονών, που εκκρίνονται από αδένες που περιέχονται σ’ αυτή.
– Συμμετέχει στην ερωτική ευχαρίστηση (ερεθισμός πέους – εκσπερμάτιση), η οποία απαιτεί την κατάλληλη συνοχή του νευροαισθητηριακού μηχανισμού (συμπαθητικού-παρασυμπαθητικού) του πέους.
– Συγκρατεί λειαντικά υγρά, όπως το προστατικό υγρό που εκκρίνεται προ της εκσπερμάτισης.
– Προσφέρει δέρμα για πλαστική των βλεφάρων σε περιπτώσεις τραυματισμών ή εγκαυμάτων.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΣΘΙΑΣ (ΠΕΡΙΤΟΜΗ)
Η απώλεια της ακροποσθίας με την περιτομή δημιουργεί
-κερατινοποίηση και ξήρανση της βαλάνου,
-μείωση της αισθητικότητας του πέους (διατομή των νευρικών ινών των αισθητικών υποδοχέων) και —μείωση του εύρους των κινήσεων κατά τη σεξουαλική επαφή.

H περιτομή εμφανίζει σημαντικές μετεγχειρητικές επιπλοκές,
-συνήθεις (αιμορραγία, φλεγμονή, οίδημα, δυσουρικά ενοχλήματα) και
-μη συνήθεις (συρίγγια, υποσπαδίας, επισπαδίας, στροφή πέους, κάμψη πέους, εμβυθισμένο πέος, νευρίνωμα κολοβώματος ακροποσθίας, λεμφοίδημα,νέκρωση του πέους, facitis, θάνατοι από αιμορραγία ή σηψαιμία κ.α.).
Το 5-10% των περιτομηθέντων εμφανίζει στένωση του έξω στομίου της ουρήθρας λόγω μειωμένης αιμάτωσης, εξαιτίας της απολίνωσης της αρτηρίας του χαλινού σε συνδυασμό με τον ερεθισμό λόγω τριβής.
Είναι μεγάλος ο αριθμός των περιτομηθέντων που παραπονείταιγια πόνο, τραυματισμό, αιμορραγία, προβλήματα στύσης κατά τη συνουσία και γενικότερα προβλήματα σεξουαλικής συμπεριφοράς. Οι παλαιότερες απόψεις ότι η περιτομή προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (γονόκοκκο, ωχρά σπειροχαίτη, ακροχορδόνες, χλαμύδια, έρπητα, papillomavirus και HIV),τον πεϊκό καρκίνο και τις ουρολοιμώξεις δεν ευσταθούν πλέον.

Υπάρχουν, επίσης, νομικοί που διερωτώνται αν είναι νομικά αποδεκτό να αποφασίζουν οι γονείς ή οι ιατροί για μία εγχείρηση ακρωτηριαστική και αμφίβολα απαραίτητη και όχι ο ενδιαφερόμενος 70.

Είναι χαρακτηριστική η φράση του JE Wright
“The fortunate foreskin of an infant boy will usually be left well alone by everyone but its owner” – Ευτυχής είναι η ακροποσθία ενός αγοριού που θα αφεθεί ήσυχη από όλους εκτός από τον ιδιοκτήτη της.